Lekarz psychiatra z oczywistych względów powinien nadzorować proces diagnozy i terapii osób uzależnionych. Z całego zespołu terapeutycznego to jedyna osoba ze znajomością psychopatologii, mająca uprawnienia do oceny stanu psychicznego pacjenta, ordynacji leków, oceny postępów leczenia. Pacjenci uzależnieni to nie jest grupa homogeniczna. Znaczna część z nich posiada współistniejące z uzależnieniem zaburzenia psychiczne i/lub choroby somatyczne. Nawet niepowikłane przypadki uzależnienia, szczególnie od alkoholu, opiatów, leków, wymagają w pierwszych miesiącach leczenia farmakologicznego a to może zlecić tylko lekarz. podobnie czynności diagnostyczne, badania laboratoryjne, obrazowe i ich interpretacja mieści się w kompetencjach lekarza.

Wynika z tego, iż kontakt pacjenta uzależnionego z lekarzem psychiatrą, szczególnie w pierwszych miesiącach terapii jest niezbędny. Tu przedstawimy przykładową chronologię wizyt psychiatrycznych w przebiegu terapii uzależnień:

• diagnoza: z reguły to jedna lub kilka wizyt. Gdy nie występują powikłania w przebiegu uzależnienia, nie stwierdza się współwystępowania innych zaburzeń psychicznych, depresji, zaburzeń lekowych, uporczywych zaburzeń snu, podwójnej diagnozy, rozpoznanie uzależnienia możliwe jest podczas pierwszej wizyty.
• detoksykacja: w formie stacjonarnej w oddziale to codzienna ocena stanu zdrowia pacjenta z reguły trwa kilka dni w przypadku uzależnienia od alkoholu, opiatów oraz kilka tygodni w przypadku uzależnienia od benzodiazepin lub leków nasennych. W formie ambulatoryjnej często wystarczy wydanie zaleceń po zbadaniu pacjenta i ew. wizyta kontrolna w przypadku leczenia uzależnienia od alkoholu czy opiatów, lub stałe np cotygodniowe wizyty przez okres kilku miesięcy w przypadku uzależnienia od leków.
• farmakologiczne leczenie uzależnień: zalecane prawie wszystkim pacjentom uzależnionym od alkoholu i często w zależności opiatowej, wymaga często stałego przyjmowania leków, naltrexonu, nalmefenu, disulfiramu, akamprozatu. Jeżeli leczenie jest skuteczne, leki dobrze tolerowane, nie występują działania niepożądane i powikłania, wystarczy kontakt z lekarze psychiatrą raz w miesiącu a co najmniej raz na 3-4 miesiące.
• podwójna diagnoza: jeżeli uda się uzyskać dobrą remisję objawów, nie występują powikłania leczenia i efekty uboczne stosowanej terapii, pacjent powinien konsultować swój stan podczas wizyty lekarskiej co najmniej co 3-4 miesiące. Oczywiście w razie zaostrzeń lub jakichkolwiek komplikacji leczenia powinien kontaktować się z lekarzem natychmiast. Leczenie chorób przewlekłych; nawracających depresji, schizofrenii i innych zaburzeń psychotycznych z założenia trwa wiele lat, często do starości.

Wynika z tego, że w pierwszych kilku-kilkunastu tygodniach kontakt pacjenta uzależnionego z psychiatrą powinien być częsty, minimum kilka wizyt. Natomiast później w miarę postępu terapii, konsultacje są sporadyczne, z reguły raz na kwartał.

Nowym rozwiązaniem, dostępnym prawnie od 2015 roku, jest psychiatryczna opieka online. Gdy stan pacjenta jest stabilnie dobry, diagnoza ustalona i nie budzi wątpliwości, pacjent wymaga jedynie drobnych porad, kosmetycznych zmian w zaleceniach, wizyty ograniczają się głównie do przedłużenia leczenia. Te zalecenia włącznie z elektroniczną receptą pacjent może uzyskać w trakcie psychiatrycznej wizyty online.

Idealnym rozwiązaniem jest gdy pacjent korzysta ze wsparcia społecznego w postaci opieki terapeutycznej i terapii grupowej oraz opieki lekarskiej w jednej placówce. To umożliwia wymianę informacji o pacjencie między terapeutom a lekarzem psychiatrą. Lekarz w trakcie wizyty online posiada również wgląd w dokumentację medyczną, historię choroby. Wtedy wartość diagnostyczna i terapeutyczna takiej wizyty online jest zdecydowanie wyższa.

Psychiatra online – ważne!

Skierowanie do szpitala psychiatrycznego lub Ośrodka Terapii Uzależnień – nie otrzymamy. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego nakłada na psychiatrę osobisty kontakt z pacjentem przed popełnieniem ww skierowań.

Zwolnienie lekarskie, ZLA – nie otrzymamy, Minister Pracy i Polityki Społecznej narzuca tryb orzekania o niezdolności do pracy po osobistym zbadaniu pacjenta.

Zaświadczenie o stanie zdrowia- nie otrzymamy, gdy potrzebne jest nam ww zaświadczenie np do celów sądowych musimy udać się do lekarza psychiatry osobiście.

Nowa forma opieki lekarskiej, mamy nadzieję skroci czas oczekiwania na wizytę i będzie pomocna dla dużej grupy pacjentów, pozwoli też niektórym zaoszczędzić finanse, ponieważ wizyty online są z reguły tańsze iż te z osobistym kontaktem.